[Μακάρι, αλλά πριν μερικά χρόνια θυμάμαι ότι η ίδια έκθεση υποσχόταν τον θάνατο των “aesthetics” και (επιτέλους) την ανάσταση των “ethics” (!!). Για να τρώμε τώρα την ηθική πλευρά της κρίσης κατακέφαλα].
Επειδή βέβαια το φαινόμενο των Star- αρχιτεκτόνων ξεπερνά κατά πολύ τη συγκεκριμένη διεθνή εκδήλωση, ας την ξεπεράσουμε και εμείς διευρύνοντας το θέμα, για να διατυπώσουμε έτσι κάποιες γενικότερες σκέψεις.
• Θεωρημένοι σε αυτό το επίπεδο, οι “Star – αρχιτέκτονες” και το πότε έρχονται και παρέρχονται, νομίζω ότι δεν έχει τόση σημασία, όση έχει το Σύστημα που τους δημιουργεί, στηρίζει, διακινεί αλλά και εξαφανίζει όποτε θέλει. [2]
• Και το Σύστημα αναγεννιέται συνεχώς (ακόμη και εν μέσω κρίσεως).
Παρουσιάζεται πάντα διαφορετικό, αλλά ταυτοχρόνως και πάντα ίδιο. Με τους νεότατους κλώνους του (τους μελλοντικούς Stars) να φύονται, ήδη σήμερα, στα ειδικά -ελεγχόμενα από αυτό- πεδία εικονικής φαντασμαγορίας όπου τους υπέρ-προβάλλει (προς εντυπωσιασμό κυρίως μικρών παιδιών πια, είναι αλήθεια [3]).
• Όμως όλα αυτά φαίνεται να μην ενοχλούν, καθώς η διεθνής μαζική κουλτούρα κρατά όλους μας ενήμερους για τα πάντα, αλλά και άκρως ψυχαγωγημένους. Οπότε και εμείς περνάμε καλά και αυτή μακροημερεύει.
• Αντιθέτως, θέλουμε να «πεθάνουμε» τους πραγματικούς δημιουργούς, τους πραγματικούς ποιητές της επιστήμης και της τέχνης (παλαιούς ή νέους, εντόπιους ή διεθνείς). Τους βασανίζουμε όσο μπορούμε, αλλά ταυτοχρόνως τους εκμεταλλευόμαστε κιόλας, χρησιμοποιώντας μάλιστα πολύ
ευρηματικές τεχνικές. Για παράδειγμα, τους παρουσιάζουμε και αυτούς στο πλήθος, αλλά σχεδόν πάντα με ένα ειδικό τρόπο. Δηλαδή μαζί με τους “κλώνους”! Φίρδην – μίγδην. Για να λειτουργεί το καλό έργο των πρώτων ως “εγγύηση αντικειμενικότητας”, και έτσι να ξεκλέβει από αυτό αξία και αξιοπιστία το ασήμαντο έργο των δεύτερων. Και όλα -σημαντικά και ασήμαντα- να φαίνονται ίδια και ομογενοποιημένα.
(Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η εσωτερική διαπάλη ανάμεσα στις δυνάμεις -ότι και αν κάθε φορά σημαίνουν- αυτής της προαιώνιας αντίρροπης συζυγίας, είναι βασική πηγή ενέργειας που κινεί τον Κόσμο, καθώς η κίνηση είναι πρώτιστη προϋπόθεση της ζωής. Πως αλλιώς να ήταν λοιπόν τα πράγματα;)
• Εμείς πάντως, τους ποιητές και όχι τους Stars έχουμε βάλει στο μάτι.
Γιατί οι ποιητές -όσο και όπου σκάσουν μύτη- έχουν μια ειδική δύναμη, που -περιέργως- ενισχύεται μάλιστα από την ίδια τη μοναξιά τους. Έτσι χαλούν τη σούπα που εκάστοτε μας σερβίρεται σαν εκ παρθενογενέσεως “νέα”. Και ας μην σταματά φυσικά η παραγωγή και η κατανάλωση της .
Επιπλέον, αυτοί, ως “εκ φύσεως” απρόβλεπτοι, διαταράσσουν την ανέμελη χαύνωση μας, που μας είναι απαραίτητη για να ξεχνάμε την κρίση.
• Ίσως, γι’ αυτό ακριβώς οι ποιητές (που ξέρουν από αντίσταση) δεν μας κάνουν τη χάρη να πεθάνουν όποτε εμείς θέλουμε. (Για να τους ανακαλύπτουν τάχα αργότερα, «αντικειμενικοί» ερευνητές της ιστορίας -που προηγουμένως τους έθαβαν- έχοντας επενδύσει σε αυτή τη νεκρανάσταση δικά τους μεταχρονολογημένα οφέλη. Π.χ. συγγραφή διατριβών και άλλων “πρωτότυπων” εργασιών).
• Επιμένουν λοιπόν να υπάρχουν και να δημιουργούν ακόμη, αυτοί οι ανυπάκουοι.
Παράδειγμα οι αειθαλείς Rolling – Stones (για τους οποίους έχω ξαναγράψει).
Ιδού οι απόλυτοι ποιητές μιας άγριας ανυπάκουης τέχνης.
Σ’ αυτήν τα δίνουν όλα και ας μην είναι ίσως οι καλύτεροι του είδους.
Και μετά έπονται τα υπόλοιπα (Brand Names, Σταριλίκια, χρήματα κλπ).
Γι’ αυτό πετούν στον κάλαθο των αχρήστων την -τάχα- διαμάχη “παλαιού” και
“νέου” και τα “πιστοποιητικά τέλους” που τους κολλάμε κάθε τόσο.
• Με το ηλεκτρικό ρεύμα να περνάει μέσα τους, και με την ένταση του δαιμονικού τους ήχου στο maximum, χρόνια τώρα βγάζουν τη γλώσσα στην κερκίδα (που τους λατρεύει) αλλά και στα αφόρητα επαναλαμβανόμενα ντούπου- ντούπου κάποιων “νέων” μουσικών ακουσμάτων του υπολογιστή (που μας κοιμίζουν). Βγάζουν τη γλώσσα ακόμη και στον ίδιο το θάνατο, που φαίνεται να τους έχει μια περίεργη συμπάθεια ….. .
• Αλλά και από την πλευρά του, το Σύστημα δεν αστειεύεται. Εκπροσωπείται πια, χωρίς καν “αμφίεση παραλλαγής”, στις αρχιτεκτονικές γιορτές και εκθέσεις. Ακόμη και μας διδάσκει(!) θρονιασμένο στο σαλονάκι μας, ως σεβαστό μέλος της οικογένειας και αυτό.
[1] Όπως αναγγέλλουν θριαμβευτικά σχόλια για την εν λόγω έκθεση.
[2] Ποιος θυμάται σήμερα π.χ. τους Star – αρχιτέκτονες του εικονογραφικού μεταμοντερνισμού (τον Venturi, τους αδελφούς Krier και άλλους) που τη δεκαετία 1975-1985 είχαμε θεοποιήσει θεωρώντας τους «αιώνιους»; Ενώ οι «αρχαίοι μάγοι», ο Corbu και ο Mies, μας συντροφεύουν μέχρι σήμερα.
[3] Που λέει ο λόγος δηλαδή, γιατί ιδιαιτέρως τα μικρά παιδιά δεν ξεγελιούνται από μεγαλίστικα «ευρηματικά» λογοπαίγνια ή βερμπαλισμούς τίτλων και επιγραφών.
T.M.
Άρθρο δημοσιευμένο στον ιστότοπο greekarchitects.